کتاب قصه‌های شهر جنگی 3 - سکه پدر بزرگ اثر جعفر توزنده جانی از مجموعه داستان‌های مقاومت دوران جنگ ایران و عراق است. این کتاب به روایت مقاومت مردم اهواز در برابر حملات عراق می‌پردازد و داستان را از زبان دانیال، پسری که همراه خانواده‌اش در اهواز زندگی می‌کند، نقل می‌شود. این کتاب با زاویه‌دید اول شخص و لحنی صمیمی، وقایع جنگ را برای مخاطبان نوجوان به تصویر می‌کشد. نماد سکه پدربزرگ به عنوان یادگاری از مقاومت و پیوند نسل‌ها در طول داستان تکرار می‌شود. 

درباره کتاب قصه‌های شهر جنگی 3 - سکه پدر بزرگ

داستان با بمباران اهواز توسط نیروهای عراقی آغاز می‌شود و خانواده دانیال را درگیر پیامدهای جنگ می‌کند. پدربزرگ دانیال در جریان مقاومت شهید می‌شود، و دایی او نیز پس از پیوستن به نیروهای ارتش و سپاه مجروح می‌شود. خانواده مجبور به ترک شهر می‌شوند، اما پدر دانیال به اهواز بازمی‌گردد تا در نبردها شرکت کند. پس از ماه‌ها مقاومت و عقب‌نشینی دشمن، خانواده به شهر بازمی‌گردند. داستان همچنین به عملیات‌های بعدی مانند آزادسازی شهرهای اشغالی و شهادت دایی دانیال در شلمچه اشاره دارد. جنگ ایران و عراق در کتاب «قصه‌های شهر جنگی 3 - سکه پدربزرگ» زندگی دانیال و خانواده‌اش را به این شیوه‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد: 1. فروپاشی زندگی روزمره: بمباران اهواز و اجبار به ترک خانه، خانواده را وارد چرخه‌ای از مهاجرت اجباری میکند. پدر دانیال به جبهه بازمی‌گردد، دایی او مجروح می‌شود، و پدربزرگ در جریان مقاومت شهید می‌شود. این وضعیت منجر به ازهم‌پاشیدگی موقت ساختار خانواده و تحمیل مسئولیت‌های جدید بر بازماندگان می‌شود. 2. تغییر نقش‌های خانوادگی: با غیبت مردان خانواده (پدر و دایی در جبهه)، زنان و کودکان بار مسئولیت‌های اقتصادی و عاطفی را تحمل می‌کنند. این تغییر نقش‌ها با یافته‌های عمومی درباره تأثیر جنگ بر خانواده‌های ایرانی همخوانی دارد. سکه پدربزرگ به نمادی از پیوند نسل‌ها تبدیل می‌شود، اما فقدان سرپرستان، فشار روانی مضاعفی بر خانواده وارد می‌کند. 3. تبعات روانی و اقتصادی: مهاجرت به بندرعباس نشانگر فشارهای اقتصادی ناشی از جنگ است. اضطراب و عدم امنیت در رفتار دانیال و خانواده مشهود است، مشابه آنچه در پژوهش‌ها درباره افزایش افسردگی و اختلالات روانی در خانواده‌های جنگ‌زده اشاره شده. 4. نماد مقاومت و امید: سکه پدربزرگ نه‌تنها یادگاری از فقدان، بلکه نماد پایداری است. بازگشت خانواده به اهواز پس از آزادی شهرها، نشان‌دهنده تلاش برای بازسازی زندگی است، اگرچه با زخم‌های عمیق روانی همراه است.

خواندن کتاب قصه‌های شهر جنگی 3 - سکه پدر بزرگ را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

1. نوجوانان علاقه‌مند به ادبیات مقاومت: این کتاب با زاویه‌دید اول شخص و زبان ساده، مناسب مخاطبان 12 تا 18 سال است که می‌خواهند با روایتی ملموس از تأثیر جنگ بر زندگی روزمره آشنا شوند. شخصیت دانیال به عنوان راوی نوجوان، امکان همذات‌پنداری را فراهم می‌کند. 2. پژوهشگران ادبیات دفاع مقدس: مطالعه این اثر به عنوان نمونه‌ای از ادبیات نوجوانِ جنگ، به تحلیلگران کمک می‌کند تا با سبک روایی-توصیفی آثار مرتبط با مقاومت شهری (به ویژه در منطقه اهواز) آشنا شوند. استفاده از نماد سکه پدربزرگ به عنوان محور پیوند نسل‌ها نیز قابل تأمل است. 3. معلمان و مربیان فرهنگی: این کتاب ابزاری مناسب برای آموزش غیرمستقیم ارزش‌های مقاومت و ایثار به نسل جوان است. توصیف همبستگی خانواده‌ها در بحران جنگ می‌تواند مبنای گفت‌وگوهای تربیتی قرار گیرد. 4. علاقه‌مندان به تاریخ شفاهی جنگ: روایت جزئیات بمباران اهواز، عملیات بیت‌المقدس و مقاومت مردم جنوب، این کتاب را به منبعی دست‌اول برای درک شرایط اجتماعی-اقتصادی مناطق جنگی تبدیل کرده است. این اثر برای کسانی که به دنبال روایت‌های حماسیِ صرف هستند، چندان مناسب نیست، زیرا بیشتر بر پیامدهای انسانی جنگ (مهاجرت، ازهم‌پاشیدگی خانواده، و آسیب‌های روانی) تأکید دارد.